Het specialisatiejaar Yoga voor doelgroepen bestaat uit vijf onderdelen:
- Yoga voor ouderen
- Yoga voor lichamelijk gehandicapten
- Yoga voor kinderen
- Yoga voor jongeren
- Yoga voor mensen met een verstandelijke beperking.
Het specialisatiejaar is praktijkgericht maar ook een persoonlijk verdiepingsjaar. Door inleving en herkenning in de diverse doelgroepen krijg je als aankomend yogadocent meer inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van jezelf en van anderen. Je leert op een creatieve manier hiermee om te gaan in je eigen yogabeoefening en in het lesgeven.
Deze specialisatie biedt een brede voorbereiding op het yogales geven aan mensen die een andere benadering vragen dan waar je doorgaans in een algemene yogales aan toekomt. In elk onderdeel van dit specialisatiejaar leer je oefeningen aan te passen aan de betreffende doelgroep en maak je kennis met andere manieren om de lessen op te bouwen. In de theorielessen wordt de chakrapsychologie in relatie tot de verschillende levensfasen behandeld. De lessen worden gegeven door ervaren yogadocenten die gespecialiseerd zijn in het lesgeven aan de verschillende doelgroepen.
Het specialisatiejaar als geheel geeft inspiratie om de yoga waar nodig aan te passen aan cursisten met zeer diverse mogelijkheden. Het vergroot je vaardigheid in het lesgeven, zelfs wanneer je uiteindelijk niet aan deze doelgroepen gaat lesgeven.
Het specialisatiejaar Yoga voor doelgroepen wordt afgesloten met een praktijkexamen (P2) voor één van de onderdelen en een theorie-examen voor elk onderdeel. Anneke Verweijen voert de eindgesprekken n.a.v. de theorie-examens. Zij heeft ook de supervisie over het specialisatiejaar.
Losse onderdelen volgen
Je kan ook één of meerdere onderdelen van dit specialisatiejaar volgen, bijv. als bijscholing. Dit kan alleen als er nog plaats is. Cursisten die het hele specialisatiejaar volgen hebben voorrang bij inschrijving.
Om onderdelen van het specialisatiejaar mee te laten tellen voor je diploma, moet je er min. twee kiezen. Twee onderdelen tellen samen als één cursus (module).
Voor beide onderdelen maak je dan het theorie-examen en moet je aanwezig zijn op de betreffende examendagen.
Yoga voor ouderen
In dit onderdeel van het specialisatiejaar leer je welke oefeningen bij uitstek geschikt zijn voor ouderen en hoe je houdingen het beste kunt aanpassen aan de specifieke mogelijkheden en beperkingen van de oudere mens. Bepaalde aandoeningen zoals hoge bloeddruk, doofheid, slecht zien, aandoeningen van gewrichten, kunnen een goed functioneren belemmeren en ook andere orgaansystemen aantasten. In dit deel van het specialisatiejaar leer je hoe hiermee om te gaan. Verder: specifieke voorbereidingen voor de lessen, welke didactische methoden je het beste kunt hanteren bij ouderen, individuele ademoefeningen en ontspanningshoudingen.
Yvon Buis (fysiotherapeut en yogadocent) behandelt op de studiedag een aantal veel voorkomende aandoeningen. Benaderingen vanuit de yoga en vanuit de fysiotherapie worden naast elkaar gezet.
Yoga voor lichamelijk gehandicapten
De grens tussen mensen met en zonder lichamelijke handicap is soms moeilijk te trekken, maar iemand met een duidelijke lichamelijke beperking zal meestal niet zonder extra zorg in een gewone yogales kunnen meedoen. Aangepaste yogalessen helpen de algehele conditie van mensen met een lichamelijke handicap te verbeteren. Het opbouwen van een groter weerstandsvermogen leidt tot een groter gevoel van welbevinden.
In dit onderdeel van het specialisatiejaar leer je welke oefeningen speciaal heilzaam kunnen zijn voor lichamelijk gehandicapten, hoe oefeningen aan te passen voor mensen in een rolstoel en hoe mensen te ondersteunen in het blijven ontwikkelen van hun bewegingsmogelijkheden. Herkenning en inlevingsvermogen zijn de belangrijkste bron voor het lesgeven aan deze doelgroep.
Yoga voor kinderen
De belangstelling voor yoga voor kinderen op school en ook als buitenschoolse activiteit neemt de laatste jaren enorm toe. In dit onderdeel van het specialisatiejaar leer je hoe je yoga op verantwoorde wijze toegankelijk maakt voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Door yoga leren kinderen voeling te krijgen met hun innerlijke wereld. Ontspanning is hierin de basis. Oefenen in een sfeer van ontspannen aandacht voor het kind is bevorderlijk om nieuwe dingen te leren, maar ook voor de persoonlijke gezondheid van het kind. Yoga kan uitkomst bieden voor tal van problemen, zoals concentratiestoornissen, hyperactiviteit, agressie en hyperventilatie.
Je leert gebruik te maken van diverse didactische technieken (spel, verhalen, klanken, rijmpjes en versjes) om het kind in zijn eigen belevingswereld en fase van ontwikkeling aan te spreken. Houdingen, adem- en ontspanningsoefeningen in overeenstemming met het lichaam en de psyche van het kind. Door op zijn eigen niveau inzicht te krijgen in zijn adem- en bewegingspatroon leert een kind de eigen onrust of onmacht kennen en kan het deze leren begrijpen.
Het achtvoudige pad van Patañjali wordt op speelse wijze gebruikt als leidraad voor de opbouw van een yogales. Ook dient het in de yogalessen en daarbuiten als leidraad in het omgaan met de ander en met elkaar.
Nelsons Yogaboek, geschreven door docent Leen Demeulenaere, wordt bij de cursus als lesmateriaal gebruikt (inbegrepen bij de cursusprijs).
Yoga voor jongeren
Yogalessen aan jongeren (12-18 jaar) geven is een prachtige verdieping. Je ondersteunt de ontwikkeling van het zelfbewustzijn van pubers. Via het lichaam en de adem leert de jongere zijn/haar eigenheid en innerlijke kracht ontdekken.
Als yogadocent verdiep je ook je eigen leservaring door je af te stemmen op de leefwereld van pubers en vervolgens te ontdekken dat je zelf ook nog steeds die puber in jezelf ontmoet. Zo ontwikkel je je eigen zienswijze over de begeleiding van jongeren met yoga. En dat vraagt om een benadering die open, niet-oordelend, humorvol, inspirerend, rustig en krachtig is. Daarnaast leer je je woordgebruik en het tempo waarin je lesgeeft aan te passen.
In de theorielessen staat de chakrapsychologie centraal. Vanuit het derde chakra (de leeftijdsfase van pubers) bezien we de basis die is gelegd in eerste- en tweedechakraleeftijd en hoe dat van invloed is op het zelfbewustzijn van jongeren. In de puberteit komen psychische processen van jongeren op gang zoals: het ontwikkelen van zelfgevoel, identiteit, (ont)hechting aan ouders en leeftijdgenoten, seksuele identiteit. De yogalessen geven inzicht hoe deze processen zijn te ondersteunen.
Yoga voor mensen met een verstandelijke beperking
Bij het yogales geven aan mensen met een verstandelijke beperking heb je als yogadocent te maken met een aangepaste manier van overdracht en met enkele specifieke lichamelijke beperkingen. Yogales geven aan deze doelgroep is een betrekkelijk nieuwe ontwikkeling in het yogaonderwijs en wordt met veel enthousiasme ontvangen. Het werken met aangepaste houdingen, adem- en ontspanningsoefeningen heeft bijzondere effecten op het algehele functioneren, op het krijgen van vertrouwen in de eigen mogelijkheden en op lichamelijke functies zoals de darmwerking, slaap, krampen, enz. Voor deze doelgroep kan het zinnig zijn om te werken met vrijwilligers die de leerlingen helpen bij het uitvoeren van houdingen en ondersteuning geven bij adem- en ontspanningsoefeningen. Ook het opleiden/instrueren van deze vrijwilligers komt in dit onderdeel van het specialisatiejaar aan bod.